Aqronom

Yonca bitkisinin səpin üçün ayrılmış toxumu yüksək reproduksiyalı, yəni 96% təmizliyi və 80% cücərmə qabiliyyəti olmalıdır. Yoncanın cavan cücərtilərini zərərvericilərdən qorumaq məqsədilə səpin qabağı toxum Tiqam və ya Fentiram preparatlarından biri ilə (3 kq/ton hesabı ilə) dərmanlanmalıdır. Səpin taxılsəpən aqreqatlar (SZN-3.6, SZTN-47 və SZU-3.6) vasitəsilə aparılır. Bir bərabərdə səpilməsi üçün toxumlar ballastla (quru qum, dənəvər superfosfat gübrəsi və s.) qarışdırılaraq 2-3 sm dərinliyində səpilməlidir.

Yonca bitkisinin inkişafı cücərmə, qönçələmə, çiçəkləmə, paxla əmələ gətirmə və yetişmə fazalarından ibarətdir. Yonca yüksək aqrofonda becərilməlidir. Belə ki, havanın yüksək temperaturu, rütubətin olması, normal bitki sıxlığı, alaqsız sahə tələb olunur. Belə şərait çiçəkləmə fazasında bitkilərin çarpaz tozlanmasına yaxşı təsir göstərir. Çiçəkləmə fazasında toxumluq sahələrin yaxınlığına arı ailələrinin gətirilməsi tozlanmaya kömək edir. Yonca quraqlığa davamlı, sitilik və işıqsevən bitkidir.

Alqı-satqı müqaviləsinin bağlanmasında əsasən iki tərəf iştirak edir. Malı (əmtəəni) satan tərəf - satıcı və malı (əmtəəni) alan tərəf - alıcı. Müqavilə şərtləri tərəflərin istəyi və qarşılıqlı tazılaşması ilə müəyyənləşir. Lakin kontrakt əsasən aşağıdakı bəndlərdən ibarət olmalıdır.

Bağçılığın intensiv inkişafında istifadə edilən mühüm aqrotexniki tədbirlərdən biri də torpaqda su rejiminin  tənzim edilməsidir. Suvarma müddətləri.  Bağın suvarma müddətləri ağacların inkişaf mərhələsindən və havanın iqlim şəraitindən asılıdır. Vegetasiya dövründə bitkinin suya olan ehtiyacı sabit olmur, çünki bitkinin daxilində gedən mürəkkəb fizioloji və bioloji proseslər eyni getmir. Ona görə də bitkinin hər inkişaf mərhələsində aparılan suvarmanın məqsədi də eyni deyildir.

Bağçılığın intensiv yolla inkişafı yeni meyvə bağlarının salınması, ağacların bağda yerləşdirilməsi sxemi, bağların becərilməsi, gübrələnməsi, suvarılması, formavermə və budanması, həmçinin digər aqrotexniki tədbirlərin əsaslı surətdə dəyişdirilməsi tələb edir. Müasir dövrdə bağçılığın intensivləşdirilməsinin texnologiyasının mahiyyəti dəqiq müəyyən edilmişdir. Bağçılığın intensiv inkişafı vahid sahədən daha yüksək meyvə götürmək deməkdir. Odur ki, bağlarda kompleks aqrotexniki tədbirləri vaxtında və düzgün tətbiq etməklə daha yüksək məhsul götürmək mümkündür.

Sahənin seçilməsi.  Meyvə bağı salınacaq sahənin seçilməsi əsas şərtlərdən biridir. Tinglərin bağa əkildikdən sonra yüksək faizlə tutması , yaxşı böyüməsi, ağacların uzunömürlü olması, yüksək məhsuldarlığı və meyvələrin keyfiyyəti sahənin düzgün seçilməsindən asılıdır. Bağ salmaq üçün yer seçdikdə torpağın səthi, yerin relyefi, yeraltı suların yerləşmə dərinliyi diqqətlə yoxlanmalıdır. Relyefə görə bağ salmaq üçün ən yaxşı yerlər düz, yaxud mailliyi 5-10 dərəcəyə qədər olan yamaclardır. 15 dərəcədən yuxarı mailli sahələrdə terrsalar düzəltməklə bağ salınır. Bağ salmaq üçün şimal və cənub-qərb yamacları daha əlverişlidir. Şoran, bataqlaşmış və yeraltı torpaq suları yer səthinə yaxın torpaqlar bağ salmaq üçün yararsız sayılır.

Hər bir sahibkar marketinq xidmətinin mahiyyətini dərk etməli və bu xidmətdən istifadə etməlidir. Marketinq xidmətindən bəhrələnmək məqsədilə sahibkarlar birjalara və marketinq xidməti ilə məşğul olan firmalara müraciət edə bilərlər. Marketinq xidməti vasitəsilə bazar öyrənilir, təklif və tələbat dəqiqləşdirilir,bazarın mühiti və həcmi müəyyənləşdirilir. Bazarı ətraflı öyrənmədən bazara getmək məqsədə müvafiq deyildir.

Sitrus bitkiləri üçün münbit, isti və külək tutmayan sahələr ayrılır. Dəniz səviyyəsindən 150-250 m-  qədər hündürlükdə, dağ yamaclarında yerləşən, soyuq qış küləklərindən qorunan və bütün fəsillərdə havası yaxşı dəyişən yerlər sitrus bitkiləri əkini üçün seçilir. Sitrus bitkiləri üçün ən yararsız yer çökəkliklər və dərələrdir. Burada havalar az dəyişilir, qışda bərk şaxtalı, yay aylarında isə çox isti olur. Bu hallarda bitkini şaxta vurur, yayda isə havanın cərəyan etməməsi üzündən bitkidə şirə axışı prosesi bir qədər yavaşıyır ki, bu da meyvənin əmələ gəlməsinə, yetişməsinə və bitkinin inkişafına mənfi təsir göstərir.

Biznes plan üçün standart forma yoxdur. Deməli, siz öz işinizə cavab verən forma işləyib hazırlamalısınız. Biznes plan tərtib edtməyə başlamazdan əvvəl məlumatları toplamalı və təhlil etməlisiniz. Təklif olunan forma işləmək üçün yaxşı model ola bilər. Biznes planı şərh və tərtib edərkən əsas məqamlar aşağıdakılardır:

Sarımsaq xalqımızın əhəmiyyət verdiyi tərəvəzlərdəndir. Tarixən bu bitki sevilib və yeyilib. Hələ eramızdan əvvəldə çinlilər bu bitkinin dərman kimi istifadə ediblər. Qədim misir fironlarının qəbirlərindən də sarımsaq qalıqları aşkar edilib. Bu bitkinin əsas vətəni İran və Əfqanistan hesab edilir. Avropalılar sarımsaq ilə XV əsrdə tanış olublar. 

Göz calağı vurmaq üçün tumurcuqdan 1-1,5 sm yuxarı iti calaq bıçağı ilə qələmin qabığını nazik oduncaqla birlikdə yuxarıdan aşağı kəsəndən sonra saplaqdan tutub ehtiyatla kəsilmiş tumurcuqlu qabığı supərlə birlikdə qələmdən ayırırlar. Supərli tumurcuğu yerləşdirmək üçün toxmaçarın qabığı torpaq səthindən 5-7 sm hündürlükdə əvvəlcə eninə, sonra isə buna perpendikuliyar istiqamətdə (1-1,5 sm) gövdənin uzununa T şəklində çərtilir. Bıcağı qaldırmadan tiyənin arxa tərfindəki çıxıq ilə T şəkilli çərtiyin üst tərəfindən qabıq iki yana aralanır, süpərli gözcük saplağından tutularaq, yuxarıdan aşağıya hərəkətlə ehtiyatla qabığın arasına yerləşdirilir. Qabıq iki tərəfdən sıxılır, eninə kəsikdən yuxarıda qalmış hissə kəsilib atılır.

Sitrus plantasiyaları düzgün forma verilmiş, sağlam, yaxşı inkişaf etmiş tinglərlə salınmalıdır. Tinglər daimi və ya müvəqqəti olur. Daimi tinglər uzun müddət ting yetişdirmək üçün təşkil edilir. Daimi tingliyin sahəsi yollar, suvarma şəbəkəsi, küləkdən qoruyucu meşə zolaqları və növbəli əkin tarlalarından ibarət olur. Müvəqqəti tinglər isə 3-4 il müddətinə salınır.

Azərbaycanda sitrus bitkiləri içərisində limon, narıngi, portağal və qreypfrutun istehsalat əhəmiyyəti vardır. Sitrus bitkiləri toxum vasitəsilə və vegetativ yolla (calaq və qələmlə) çoxaldılır. Calaqaltı üçün, adətən, trifoliatadan istifadə etmək məsləhət görülür. Respublikamızda naringinin iki növü: hündür boylu Unişu və alçaq boylu Kovano-Vase sortları yetişdirilir.

Mərcimək paxlalakimilər nəslinin Lens cinsinə daxil dörd növdən biridir. 20-70 sm ölçülərində yumşaq və incə gövdəli disk şəklində meyvələri olan bir illik tərəvəz bitkisidir. Mərciməyin zəif və incə bir kök sistemi olub, kökü dərinlərə enmir. Torbacıq içərisində olan dənələr mərcimək adlanır. Forma etibariylə mərcimək dənələri 0,5 sm ölçüsündə, disk formasında olur. Ölçüsü, forması və rənginə görə növlərə bölünür: Sultan mərcimək, yaşıl mərcimək, qırmızı mərcimək kimi. Mərciməyin ana vətəni Orta Asiya hesab edilir.

Əkinçilik təcrübəsi qaydalarına riayət edilmədikdə torpağın üst münbit qtı şiddətli küləklərin, qar, yağış, irriqasiya sularının dağıdıcı təsirindən eroziyaya və defelyasiyaya məruz qalaraq əkin üçün yararsız hala düşür. Eroziya və defelyasiya latın mənşəli sözlər olub müvafiq olaraq dağılmaq və sovurmaq deməkdir. Eroziya - yerin səth sularının, küləyin, irriqasiya və s. amillərin təsirindən torpağın dağılmasına və münbit qatının itməsinə deyilir. 1 sm üst torpaq qatının əmələ gəlməsinə təxmini 300 il vaxt lazım olur. Odur ki, eroziyanı torpağın "xərçəngi" adlandırırlar.

Sitrus plantasiyalarında aparılan bütün aqrotexniki tədbirlər bitkinin məhsuldarlığını və şaxtaya davamlılığını artırmağa yönəldilməlidir. Bitkilərin şaxtaya davamlılığı zoğ və yarpaqların yetişmə dərəcəsindən və bitkilərin fenoloji fazalarının vaxtında, normal keçərək qışa hazır olmasından asılıdır.